小说集共收录作者6篇中篇小说，19篇短篇小说。

热扎别克•哈山诺夫从事文学创作三十多年，其每篇作品都立足于现实题材，通过小人物的故事来讲述哈萨克族农村生活的现状,展现丰富多彩的人间百态以及传统观念下人们之间单纯的情感纠结，真切地反映每一个社会阶段里人们的心理变化与当下环境中人的成长元素，人与时代的关系、人与社会的关系等。

ى

كونە داۋالدارى كەتىلگەن، ۇيلەرىنىڭ قابىرعاالرى تامنان سوعىلعان،

اندىز-اندىز وتىراتىن، جولى ٴيىر-قيىر، اقشاڭداق، كوشە شامى جوق

شاعىن اۋىل بار ەدى. اٴربىر ۇٴيدىڭ الدىندا جاتاتىن، بوعاعى ساالقتاعان،

موينى كاتەلدەي، وكىرەك داۋىستى ماڭ توبەتتەر ەرەكشە قاباعان بوالتىن.

ورتاالۋ مەكتەپ وقيتىن كەزدە اياال قاالعا كەلىپ، ٴبىزدىڭ ۇيدە جاتىپ

وقىدى عوي، ەكەۋىمىز ساباقتاسپىز، اٴر جىلى قوس كانيكولدا ىلعي

وسىندا كەلەم، ويتكەنى اياالنىڭ شەشەسى زاۋرە تاتە مەن مەنىڭ شەشەمنىڭ

تۋىستىق بايالنىستارى بار ەدى. بۇل جەردىڭ تۇستىگى ۇزىننان-ۇزاققا

سوزىلعان تاتىران داال، تەرىستىگى تەرىسكەن مەن دۇزگەن باسقان بىدىرماق

سارى قۇم. ٴساۋىر ايى تۋعاندا باتىستان ۇلىعان قارا بوران سول بىدىرماق

سارى قۇمنىڭ تۇتە-تۇتەسىن شىعارىپ، وسىنداعى ساۋساقپەن سانارلىق

وسىمدىكتىڭ قارا قابىق تامىرالرىن ادىرايتىپ تاستايدى. وسى اۋىلدىڭ

كوركى شىعىسىنداعى ات شاپتىرىم قارا قوعا مەن قامىسەك قاپتاعان

سازدىق عانا ەدى. ول جەر كوكتەمنىڭ باسىندا جىل قۇستارىنىڭ سايران

باعىنا اينالىپ، ريتىمسىز الۋان داۋىستارمەن دىر-دۋمان بولىپ جاتادى.

بۇگىندە سوالي، قىزىل سيراق، ٴبىز تۇمسىق سۋ تورعايالر سەلتەڭ-

سەلتەڭ ەتىپ، تاياز سۋدىڭ تۇبىندەگى ناسەكومداردىڭ ولەكسەسى مەن

بالدىرالردى لىپىلداتىپ تەرگەندە، كوز ىلەستىرمەيدى. ٴيىر مويىن

كوكقۇتاندار قوپال قيمىلداپ، سويديعان ەكى اياعىن دا جيناي الماي،

7قوالپايسىز دەنەسى قوپاڭداپ، انانداي جەرگە بارىپ جالپ ەتىپ قونا كەتەدى.

شاڭقىلداعان شارقايا تۇيە شاعاالالر اسپاندا ٴبىرىن-ٴبىرى قۋاالپ، ٴبىر-

بىرىنىڭ باستارىنا ساڭعيدى. قيسىق قانات قىزعىشتار دا قوعالى توبەلەردى

كورىنگەننەن قىزعانىپ، »شيق-شيق« ەتىپ بەزەكتەيدى. سۇڭقىلداعان

ەكى ساراالقاز تىرىدە جۇبىن جازاتىن ەمەس، سونداي تاتۋ، ٴبىر-بىرىنە

جەم تەرىپ بەرىپ ٴجۇر، اۋەلى. مازاسى كەتكەن ماقاۋ ۇيرەكتەر جىرتىق

كەڭسىرىكتەرىن »عىر-عىر« ەتكىزىپ، قاناتتارىن ساباالپ، الدەنەگە

ٴتۇس شايسىپ قاالدى... ەشقانداي بوياۋى جوق، سازدىقتاعى داال ساحناسى

وبرازدارى وٴزارا وتاسپايتىن وسىنداي ويىنىن كۇندە قوياتىن-دى. ە... ە...

نە كەرەك، ادامدار بار زەيىنىن سالىپ وٴز قولدارىمەن جاساعان، دىر-دۋى

باسىلمايتىن، قىزىل-جاسىل الەم-جالەم ۇلكەن قاالدان كەلگەن مەن

ۇٴشىن بۇالردىڭ پالەندەي قىزىعارلىعى جوق سياقتى.

ـــ قايتايىقشى بولدى، بۇالردىڭ نە قىزىعى بار؟..ـــ دەپ اسىقتىرام، وعان

ول بازارلى ولكەنى قيعىسى كەلمەي، ٴتۇرلى قۇستاردىڭ قىلىعىن قىزىقتاپ،

ۇزاق تۇرىپ االتىن-دى. اۋەلى، ول وسى قۇستاردى ارنايى زەرتتەگەن مامان

سياقتى، اڭگىمەسىن ٴبىر باستاپ السا، توقتاتا الماي، ٴبارىن ايتاتىن عوي:

ـــ الماس، اناعان قاراشى، انە، ەكى كەجەك ۇيرەك تاالسىپ قالدى...

انە، انە، كوردىڭ بە؟ بىلتىر وسى ارادان ٴبىر قازدىڭ جاراالنىپ قالعان،

ٴسۇپ-سۇيكىمدى ورجاعال مامىرىن تاۋىپ الىپ، داۋاالپ جازىپ، ۇلكەيگەن

سوڭ قويا بەرگەن ەدىم، كۇزدە باسقا قازدار قايتقاندا ول جالعىز قايتپاي،

جالعىز وٴزى ٴبىزدىڭ ۇٴيدى اينالسوقتاپ ۇزاق ٴجۇرىپ العاسىن، ادەيى ودان

كوز جازدىرىپ، باسقا جاققا كوشىپ كەتىپ ەدىك، ول دا باسقا قازدارمەن

ەرىپ، وڭتۇستىككە ۇشىپ كەتتى... سەن بىلمەيسىڭ عوي، كوكەم بۇل

جەردى »اياالنىڭ سازى« دەيدى، بۇل مەنىڭ سازىم...ـــ دەپ بار ىنتاسىمەن

سازدىق پەن وسى سازدىقتاعى قۇستار جونىندە اڭگىمەنى بىردەن-بىرگە

جالعايدى، شىنىمدى ايتسام، ونىڭ ايتقاندارىنىڭ كوبىن تۇسىنبەدىم،

تەك »ا... ٴيا...« دەپ قانە الدىعا ٴتۇسىپ جۇرە بەردىم. بىردە ونىڭ ٴسوزى

ۇٴزىلىپ قالعاسىن بۇرىلىپ قاراسام، ۇلپىلدەگەن سارشۋالن شاشى كۇنگە

8اياالنىڭ سازى

شاعىلىسىپ، شاشىنا تاققان تورعىن لەنتاسى جەلمەن جەلبىرەپ، شەكەسىن